AstroShow 2022
XI Międzynarodowy Otwarty Zlot Miłośników Astronomii - AstroShow 2022 był pod wieloma względami wyjątkowy. W skrócie:
Po pierwsze AstroShow 2022 odbył się w tym samym roku, w którym kosmiczny Teleskop Jamesa Webba dotarł na swoją docelową orbitę obserwacyjną.
Po drugie zlot był wielkopolski. Spotkaliśmy się w Trzebawiu, koło Poznania na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego.
Po trzecie jedenasta edycja była rekordowa pod względem ilości uczestników. Pod trzebawskim niebem spotkało się 200 miłośników astronomii gotowych na kosmiczny spektakl.
Dzień pierwszy - piątek
A jak było w szczegółach?
XI AstroShow 2022 otworzyła Pani Prezes Zarządu Delta Optical - Honorata Matosek, a patronat nad imprezą objęli:
Gmina Stęszew, kanał TVP Nauka oraz czasopismo Urania – Postępy Astronomii.
Głodnym astronomicznej wiedzy na początek zaserwowaliśmy niezwykle ciekawy wykład dr Łukasza Lamży, dziennikarza naukowego i publicysty Tygodnia Powszechnego pt. „Kosmos dopiero się zaczyna”. Pan Łukasz przekonywał nas, że urodziliśmy się za późno aby dokonywać odkryć geograficznych na Ziemi, ale za wcześnie aby dokonać podboju Kosmosu.
Następnie nasi prelegenci zajęli się tematyką najważniejszego wydarzenia kosmicznego 2022 roku. O starcie teleskopu Jamesa Webba opowiedział dyrektor TVP NAUKA – Robert Szaj, a „Wyniki obserwacji teleskopu Webba” przedstawił profesor UMK w Toruniu i naczelny redaktor czasopisma URANIA – Postępy Astronomii - Maciej Mikołajewski.
Nakarmionych sporą porcją wiedzy uczestników AstroShow 2022 zaprosiliśmy na kolację grillową.
Gdy zapadł zmrok rozpoczęliśmy obserwacje nocnego nieba. Na polu czekały przygotowane teleskopy i niebo gwieździste nad nami.
Na początek uczestników Klubu Młodego Przyrodnika Rafał Pukownik zabrał na spacer po niebie. Aby ułatwić poruszanie się po niebie, wyposażyliśmy naszych przyrodników w mapy nieba, a Rafał wyjaśnił jak ustawiać mapy, żeby w przyszłości móc samodzielnie prowadzić obserwacje.
Pierwszą noc obserwacyjną zaczęliśmy od podróży po gwiazdozbiorach, którą poprowadził astronom Krzysztof Gałka.
Bohaterami nocnych pokazów nieba były obiekty głębokiego nieba. Teleskop Dobson 12 i teleskop CPC 1100, które przybliżyły nam: M31 Galaktykę Andromedy, gromady kuliste: M15, M13, M 92, M 11, M 71 oraz Dziką Kaczkę. Do zdjęć w refraktorze 150 ED zapozowali: Uran, Neptun, Mars, NGC 869 i NGC 884- gromada podwójna Chichotki, NGC 28, i NGC 7662- Mgławica Śnieżka. Przepięknie prezentowały się w teleskopie: Mgławica planetarna M27 Hantle, Mgławica planetarna M57 Pierścień, Mgławica planetarna 6210 Żółw.
A potem teleskopy ukazały naszym oczom Saturna z pierścieniami, Jowisza z księżycami galileuszowymi, a tuż po północy Marsa.
Razem z założycielami z grupy "Gapię się w niebo nocą", pogapiliśmy się przez teleskop Sky Watcher Mak 150 na wschodzącego Saturna i Jowisza. Dzięki adapterom do mocowania smartfona do okularu teleskopu, uczestnicy mieli możliwość wykonać swoje pierwsze zdjęcie astrofotograficzne.
W tym samym czasie tajniki astrofotografii obiektów Układu Słonecznego zgłębiali uczestnicy warsztatów z astrofotografii dla zaawansowanych.
Uczestnicy grupy zaawansowanej na własne oczy przekonali się, jaki wpływ mają filtry na jakość zdjęć, a także prześledzili proces przechwytywania obrazów planet. Zebraliśmy ponad 150 gigabajtów filmów i zdjęć.
Dzień drugi – sobota
Każdy wschód Słońca to niezwykły spektakl. Tym razem nasza dzienna gwiazda zafundowała nam dwa wschody. Raz wynurzyła się zza horyzontu, by za chwilę skryć się za chmurą, aby po kolejnych kilku chwilach wzejść ponownie w różowej szacie stopniowo powiększając swoją tarczę. Przed nami wstawał kolejny, piękny, słoneczny i bardzo aktywny dzień.
Po śniadaniu zrobiliśmy wspólne zdjęcia pamiątkowe.
Po sesji fotograficznej na naszych zlotowiczów czekały przygotowane do obserwacji Słońca dwa teleskopy: teleskop Lunt 152 do obserwacji w paśmie H-alfa i teleskop SW SolarQuest.
Wyjątkowo aktywne Słońce przy udziale teleskopów słonecznych zorganizowało nam prawdziwy solarshow - podziwialiśmy aktywne grupy plam w pasjonujących szczegółach. Co to był za widok! Na pięknej tarczy słonecznej widzieliśmy obrazy licznych plam i protuberancje o niespotykanych rozmiarach.
Nasz astronom Piotr Duczmal powiedział: „Takie zjawisko na Słońcu widzę pierwszy raz w życiu!”.
Uczestnicy AstroShow ustawiali się w kolejce, żeby zerknąć w okular. Podchodzili kilkukrotnie, by tak aktywne Słońce zachować w pamięci.
Obok przy stole czekały lornetki astronomiczne, ornitologiczne a na statywach lunety obserwacyjne.
Do dyspozycji zlotowiczów był działający prawie 24 godziny na dobę punkt informacji astronomicznej – Astroinfo, a w nim niezawodny jak zawsze Janusz Wiland, gotowy na udzielenie informacji czy pomoc przy złożeniu teleskopu.
Nasz zlot odwiedzili goście z TVP Poznań, którzy przygotowali dla lokalnej społeczności relację z naszego zlotu: link do relacji
O godz. 11:00 rozpoczęły się warsztaty tematyczne dla trzech grup uczestników:
Klub Młodego Przyrodnika swoje zajęcia rozpoczął od wymagających największego skupienia zajęć w pracowni mikroskopowej. Najpierw w hotelowym ogrodzie przyrodnicy zbierali różne próbki - owady, liście, igły, kamienie a także żywe bezkręgowce. Po krótkim przygotowaniu oglądaliśmy próbki najpierw pod lupą, a następnie przy użyciu mikroskopów stereoskopowych Delta Optical - Discovery 40.
Najciekawsze okazały się owady oraz glony z ogrodowego strumyka. Ostatnim etapem zajęć pracowni mikroskopowej było oglądanie preparatów pod mikroskopem biologicznym, m.in. aparat gębowy motyla, odnóża muchy i pszczoły oraz przekroje przez łodygi lipy. Do obserwacji użyliśmy mikroskopów Delta Optical Biolight 300.
Kolejne warsztaty to „Elektro-magneto”, podczas których szukaliśmy ładunków we włosach i balonach. Najmłodsi sprawdzali oddziaływanie magnesów, odkrywali własności magnetyczne wielu przedmiotów codziennego użytku, a także budowali proste obwody elektryczne. Sami dokonywali pomiarów napięcia i natężenia oraz budowali proste silniki z baterii, drutu i magnesów neodymowych.
Najbardziej wyczekiwaną i wymagającą najwięcej kreatywności częścią zajęć w Klubie Młodego Przyrodnika była budowa lądowników księżycowych. Było to zadanie konkursowe nawiązujące do startu misji ARTEMIS.
Zadaniem uczestników było zaprojektowanie i zbudowanie lądowników z dostępnych materiałów - papieru, balonów, pianki i słomki.
Nasze lądowniki miały kruchych pasażerów – jajkonautów, których należało odpowiednio wyposażyć na niebezpieczną misję lądowania z pierwszego piętra podczas wieczornych testów.
Powstały różnorodne rozwiązania techniczne, które, co najważniejsze, okazały się bardzo przemyślanymi konstrukcjami , bo zdecydowana większość jajkonautów wyszła bez szwanku z tej misji.
Jury nie miało łatwo z wyłonieniem zwycięzców. Obrady były burzliwe, ale udało się wybrać najlepszych spośród najlepszych. Nagrodzone lądowniki zachwyciły jurorów przemyślaną konstrukcją i skutecznością techniczną. Zresztą zobaczcie sami:
Nagrodzeni konstruktorzy to:
1. miejsce – Kamil Dominiak otrzymał Mikroskop Biolight 100
2. miejsce - Agata Szymańska otrzymała Lornetkę Delta Optical Voyager
3. miejsce – Karol Kotyniak otrzymał Puzzle i mapę Księżyca
Wyróżniliśmy także prace Anny Florczak, Tomasza Popek i Oli Dąbrowskiej.
Wszystkich konstruktorów nagrodzono dyplomami i słodkościami. No i brawami!
Astronomia początkująca
Astronomowie Marcin Cikała i Krzysztof Gałka poprowadzili wykład wprowadzający dla grup Astronomii Początkującej dotyczący doboru teleskopu i akcesoriów.
Kolejne zajęcia praktyczne, już w podzielonych w grupach, prowadzili:
Grupa nr 1 - Krzysiek Gałka i Marcin Jaworski
Grupa nr 2 - Łukasz Grzymała i Wojtek Otton
Grupa nr 3 - Marcin Cikała
Podczas warsztatów zaprezentowaliśmy młodym adeptom astronomii na przykładzie teleskopu BKP 15075 EQ3-2 budowę i działanie montażu paralaktycznego i na przykładzie teleskopu Sky-Watcher BK 804 AZ3 montażu azymutalnego.
Uczestnicy samodzielne pod okiem doświadczonych astronomów przeprowadzili ustawienie i wyważenie teleskopu, założyli filtr słoneczny i księżycowy, wyregulowali szukacz, a także dowiedzieli się jakie dodatkowe okulary i akcesoria są niezbędne, aby prowadzić satysfakcjonujące obserwacje nieba.
Astronomia zaawansowana
W tym samym czasie grupa zaawansowana zgłębiała tajniki astrofotografii. Uczestnicy dowiedzieli się jak wykonać zdjęcie, wykorzystując teleskop słoneczny, oraz jak stworzyć piękne i bogate w szczegóły obrazy naszej dziennej gwiazdy. W ramach warsztatów dla grupy zaawansowanej zaprezentowaliśmy najpopularniejsze komputerowe programy do fotografii i obróbki zdjęć astronomicznych. Przedstawiliśmy wady i zalety poszczególnych konstrukcji optycznych teleskopów, oraz opowiedzieliśmy jakie kamery i aparaty można wykorzystać w astrofotografii. Omówiliśmy filtry astronomiczne i skomputeryzowane montaże astrofotograficzne.
Przerwa na pyszny i wzmacniający obiad, chwila odpoczynku i ruszyliśmy z następnymi zajęciami i warsztatami.
Grupa "Gapię się w niebo nocą" poprowadziła godzinną prelekcję na temat astrofotografii z wykorzystaniem telefonów komórkowych i aparatów fotograficznych. Nie lada gratką była część warsztatowa, w czasie której uczestnicy mogli kolejno, korzystając z adaptera Celestron NEXYZ oraz adaptera uniwersalnego, zamontować swoje telefony na teleskopie LUNT 152 mm i wykonać niepowtarzalne zdjęcia Słońca.
O godzinie 15:00 dołączyli do nas uczestnicy Dnia Otwartego, którzy także mieli okazję obserwować naszą gwiazdę dzienną przez teleskopy.
Kolejnym punktem programu był wykład Piotra Duczmala „Patrząc w niebo – perły nocnego nieba na wyciągniecie ręki”.
Ostatni wykład pt. „Astrofotografia bez teleskopu” wygłosili Piotr Stefaniak i Łukasz Jankowski. Przybliżyli temat nocnej fotografii krajobrazowej.
Opowiedzieli o istotnych kwestiach związanych z fotografowaniem: sprzęcie, umiejętnościach związanych z fotografowaniem i obróbką materiału, wyborze miejsca i kadrów, aplikacjach pogodowych i mapach nieba, wreszcie o wyborze obiektów do zdjęć.
Dla najmłodszych uczestników uruchomiliśmy Planetarium Delta Optical. Młodzi uczestnicy z zaciekawieniem oglądali kolejne filmy.
Druga noc z początku nieśmiało, ale później z rozmachem pokazała nam perły nocnego nieba.
Asteryzm Wieszak, NGC 457 Gromada ET, Plejady M13 i wiele innych gwiazdozbiorów swoim blaskiem rozświetliły rozpogodzone niebo.
Obserwacje prowadziliśmy do godziny 2:00 nad ranem. Wpatrzeni w niebo dyskutowaliśmy, rozmawialiśmy i planowaliśmy kolejne wspólne obserwacje.
Dzień trzeci – niedziela
Dzień trzeci to czas na zgłoszenie prac do konkursów, zwrot wypożyczonego sprzętu i oczekiwanie na oficjalne zakończenie zlotu.
O godz. 11:00 nastąpiło podsumowanie i zakończenie XI AstroShow 2022.
Prezes firmy Honorata Matosek podziękowała gościom i uczestnikom za udział w tegorocznej imprezie, za wspaniałą atmosferę zlotu, za bardzo wysoką frekwencję na wykładach i warsztatach oraz życzyła szczęśliwego powrotu do domów.
Na koniec zlotu nastąpiło rozstrzygnięcie konkursów fotograficznych w dwóch kategoriach:
1. Konkurs ” Niebo Astroshow 2022” - zadanie konkursowe polegało na wykonaniu zdjęcia nieba podczas Astroshow 2022
1 miejsce – Piotr Pawłowski otrzymał Teleskop BK 1309EQ2
2 miejsce – Antek Przychodzień otrzymał Okular Sky Wacher 70 22 mm
3 miejsce – Barbara Kuleta-Kowalska otrzymała Lornetka Voyager II 10x50
2. Konkurs "Zostań fotoreporterem AstroShow2022" - zadanie konkursowe polegało na przygotowaniu fotorelacji z wydarzenia Astroshow 2022
1 miejsce –Aurelie Javelle otrzymała Teleskop BK 707 AZ 2
2 miejsce - Katarzyna Popek otrzymała Mikroskop Biolight 300
3 miejsce – Paulina Podgórska-Piórnik otrzymała Lornetka Voyager II 10x50
Gratulujemy zwycięzcom!
Wszystkim uczestnikom AstroShow dziękujemy za wspaniałe trzy dni. Do zobaczenia za rok.